Báo cáo tài chính là một việc vô cùng cần thiết và quan trọng
với mỗi doanh nghiệp, chỉ cần một sai sót nhỏ cũng có thể ảnh huớng rất lớn tới
doanh nghiệp. Do đó việc kiểm soát các sai sót trong báo cáo tài chính trước
khi quyết toán là rất cần thiết
Sai sót liên quan đến báo cáo lưu chuyển tiền tệ
Mặc dù TTCK suy giảm kéo dài, nhiều khoản đầu tư tài chính
đã bị giảm mạnh, nhưng trên báo cáo lưu chuyển tiền tệ của nhiều DN đã không
trình bày luồng tiền liên quan đến chứng khoán nắm giữ vì mục đích thương mại;
không bóc tách phần chênh lệch giữa số dư đầu kỳ và cuối kỳ của các khoản phải thu,
phải trả và tồn kho liên quan đến hoạt động đầu tư và tài chính. Thậm chí, trên
BCTC của không ít DN, số liệu giữa báo cáo này cũng không khớp với số liệu trên
báo cáo kết quả kinh doanh.
Sai sót liên quan đến báo cáo tài chính hợp nhất
Không loại trừ hết và đầy đủ các khoản phải thu, phải trả,
đi vay, cho mượn, quan hệ giao vốn, doanh thu, giá vốn, lãi lỗ chưa thực hiện
liên quan đến các giao dịch cung cấp dịch vụ, hàng hóa, tài sản cố định của các
giao dịch nội bộ giữa DN và chi nhánh trên BCTC tổng hợp/hoặc giữa công ty mẹ
và các công ty con, giữa các đơn vị thành viên trong cùng tập đoàn.
Sai sót liên quan đến thuyết minh BCTC
Thuyết minh BCTC là một yếu tố của BCTC, cung cấp cho người
đọc những căn cứ của các số liệu được hạch toán trên bảng cân đối kế toán và
báo cáo kết quả kinh doanh. Thế nhưng, nhiều bản thuyết minh lại theo kiểu “nói
một đằng, làm một nẻo”. Chẳng hạn, thuyết minh chính sách kế toán chênh lệch tỷ
giá công bố theo VAS10, nhưng thực tế lại kế toán theo Thông tư 201/2009.
Nhiều DN dựa vào lý do không tập hợp được BCTC của các công
ty liên kết vào thời điểm lập BCTC hợp nhất để hạch toán khoản đầu tư vào công
ty liên kết theo phương pháp giá gốc, thay vì sử dụng phương pháp vốn chủ sở hữu,
có thể dẫn tới ghi nhận khoản lỗ khi công ty liên kết có tình trạng kinh doanh thua
lỗ.
Sai sót về mặt hình thức
Luật Kế toán quy định rõ BCTC của đơn vị kế toán phải được
tính bằng Việt Nam đồng (VND), nhưng nhiều BCTC sử dụng đơn vị tính là nghìn đồng,
không phù hợp với quy định thậm chí gây khó theo dõi cho người đọc. Bên cạnh đó,
nhiều BCTC khi công bố thiếu chữ ký của giám đốc, kế toán trưởng, người lập biểu,
thiếu thời gian lập. Một số BCTC có bút toán điều chỉnh của kiểm toán, nhưng điều
lạ là DN vẫn để ngày lập là ngày kết thúc năm tài chính.
Sai sót liên quan đến báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
Kết quả kinh doanh của DN là yếu tố chi phối quyết định của
nhà đầu tư. Thế nhưng, vẫn có DN bất động sản áp dụng chuẩn mực về hợp đồng xây
dựng (ghi nhận doanh thu theo tiến độ, tương tự nhà thầu xây dựng). Hay có DN
ghi doanh thu từ cổ phiếu được nhận không phải trả tiền do công ty cổ phần phát
hành thêm cổ phiếu từ thặng dư vốn cổ phần, trả cổ tức bằng cổ phiếu.
Thậm chí, chi phí lãi
vay không được hạch toán đúng, đầy đủ; chi phí quản lý DN cũng không được kết
chuyển toàn bộ vào báo cáo kết quả kinh doanh, mà “treo” lại một phần trên bảng
cân đối kế toán.
Sai sót liên quan đến bảng cân đối kế toán
Trên chỉ tiêu “Tiền và các khoản tương đương tiền”, nhiều DN
đã “gom” vào cả những khoản đầu tư có thời hạn trên 3 tháng. Điều này giúp số
liệu tiền và các khoản tương đương tiền của DN tăng vọt.
Nhiều DN có các khoản đầu tư chứng khoán, nhưng lại không
theo dõi chi tiết từng loại chứng khoán đầu tư ngắn/dài hạn đang nắm giữ, dẫn đến
việc hạch toán không đúng lãi, lỗ khi bán chứng khoán.
Hàng tồn kho là khoản mục có giá trị rất lớn trong tổng tài
sản của nhiều DN, đặc biệt là DN ngành xây lắp, nhưng công tác kiểm kê chưa được
thực hiện tốt ở thời điểm khóa sổ kế toán lập BCTC, khiến con số này không đảm
bảo độ tin cậy.
Với khoản chênh lệch tỷ giá trong năm qua, dù đã có khuyến
cáo của cơ quan quản lý, nhưng nhiều DN vẫn không áp dụng Chuẩn mực kế toán số
10, mà áp dụng Thông tư 201/2009/TT-BTC, do Thông tư và chuẩn mực kế toán có những
quy định mâu thuẫn , làm tăng con số lợi nhuận của DN.
0 Nhận xét